تاریخ معاصر ایران همیشه مملو از حوادث مهم تلخ و شیرین بوده و به عبارتی همیشه در «شرایط حساس کنونی» قرار داشته‌ایم؛ سوال این جاست که مگر ما در کجای دنیا هستیم که زندگی‌مان این قدر پر داستان است؟
در ابتدای برنامه، دکتر محمدرضا بهزادی (تاریخ‌پژوه) با اشاره به قهرمان‌های تاریخی ایران در دوره‌های مختلف اظهار کرد: با افراد زیادی سر و کار داریم که سازندگان یک فرهنگ و جغرافیا هستند و هر کدامشان در زمان خودشان، شرایط و ویژگی‌های سیاسی و اجتماعی خاصی داشته‌اند.
او افزود: سردار سلیمانی واجد چنین ویژگی‌هایی است چون توانست ایران را به دوره اقتدار خود بازگرداند.
این کارشناس تاریخ با بیان اینکه حضور چنین شخصیتی در کشورهای همسایه و حتی فراتر از آن، تاثیرگذاری سیستم فرهنگی و اجتماعی ما را نشان می‌دهد گفت: زمانی ایران از شمال آفریقا تا مرزهای چین گسترده بود و در حال حاضر هم ایران فرهنگی، فراتر از مرزهای ایران سیاسی، قابل درک است.
او ادامه داد: سردار سلیمانی به جای اینکه مرزهای سیاسی را ملاک قرار دهد، مرزهای فرهنگی را مد نظر قرار داد و اساس کارش را بر همین گذاشت.
بهزادی با بیان اینکه ایران در نقطه خاصی از دنیا قرار گرفته است گفت: شکل‌گیری تمدن‌های بزرگ در این منطقه و شاهراه ارتباطی در میانه چهار قاره، از عوامل التهاب همیشگی سیاسی و اجتماعی در غرب آسیا هستند.
این کارشناس تاریخ اضافه کرد: تمدن‌های قدیمی در این منطقه، نشأت گرفته یا تاثیرپذیرفته از تمدن ایرانی هستند، همچنین نفوذ فرهنگی عمیقی که ایران بر اطرافیان خود گذاشته، غیر قابل انکار است چه اینکه امروز حتی در نپال و شمال شبه قاره هند و همچنین برخی کشورهای عربی، وامدار زبان فارسی هستند.
تاکید سردار سلیمانی بر وجوه مشترک به جای تکیه بر اختلافات
در بخش دیگری از برنامه، کامران پورصفر (نویسنده و تاریخ‌پژوه) اظهار کرد: سردار سلیمانی نشان داد نیروهایی غیر از ایرانی‌ها هم وجود دارند که می‌توان از توان آنها برای پیشبرد اهداف جبهه مقاومت و فرهنگ انقلاب استفاده کرد؛ استفاده از همه نیروها اعم از آنها که شبیه خودش بودند یا حتی ظاهر و عقایدی متفاوت داشتند، خصوصیت بارز او بود.
این استاد تاریخ افزود: همکاری با مسیحیان سوری نشان داد سردار سلیمانی می‌خواهد بر وجوه مشترک تاکید کند، وجوهی مثل خروج از سیطره امپرالیسم که مد نظر ما هم هست.
او با بیان اینکه در طول تاریخ، نقش شخصیت‌ها در مقابله با پدیده‌هایی که نافی هویت طبیعی ایرانیان بود افزایش یافته است گفت: به طور مشخص، بعد از سقوط صفویان، در مناطق مختلف ایران مردمانی ناشناخته و گروه‌هایی گمنام اما معتقد به تفاوتی میان خودشان با عثمانی یا ازبک‌ها، شرایط را برای فاتحان بخش‌های مختلف ایران سیاه کردند؛ مثلا عرصه چنان بر عثمانی‌ها تنگ شده بود که جز با کشتار فراوان، قادر به کنترل اوضاع نبودند.
پورصفر اظهار کرد: ایران در دوره‌ای که شامل هزار تا پانصد سال قبل از میلاد است، نقطه‌ای محوری در سطح بین‌المللی بوده که مربوط به دوره مادها و هخامنشیان است؛ تمدن یهودی هم آن زمان در فلسطین کنونی (البته بعد از استقرار در سرزمین کنعان) وجود داشته ولی آنچه به عنوان قوم برگزیده می‌زدند، ضد تاریخ و کذب است.
این کارشناس تاریخ با بیان اینکه مقتضیاتی که در گذشته، تلاطم سیاسی را ایجاد می‌کردند، تغییر کرده‌اند گفت: به نظر من اینکه ما چهار راه ارتباطی جهان باشیم، دیگر موضوعیت ندارد بلکه ظرفیت‌های اقتصادی اهمیت بیشتری یافته‌اند.
سردار سلیمانی؛ معمار امنیتی جدید غرب آسیا
دکتر علم صالح (دانشیار خاورمیانه‌شناسی) سردار سلیمانی را معمار امنیتی جدید غرب آسیا دانست و تصریح کرد: هر آنچه در پیرامون کشورمان می‌گذرد، برای ما هم از منظر سیاسی، اقتصادی و اجتماعی اهمیت دارد که این موضوع از اوایل قرن بیستم تقویت شده است.
او اضافه کرد: نسخه جدید امنیتی که سردار سلیمانی در قالب دکترین دفاعی جمهوری اسلامی ارائه کرد و به مرحله اجرا رساند، با موفقیت‌های فراوانی رو به رو شد، چون ایران توانست در دو دهه گذشته از این شرایط بحرانی، سربلند بیرون بیاید که بخشی از آن به هوش سیاسی و نظامی و شخصیت و منش سردار سلیمانی در روابط بین‌المللی، انعطاف‌پذیری سیاسی و همکاری با پیروان ادیان و مذاهب مختلف و انسجام در برابر تهدیدهای خارجی مربوط می‌شود.
ادامه این بحث را می‌توانید با مشاهده ویدئوی برنامه در سایت شبکه افق ببینید.
«سپهبد» با اجرای محمد دلاوری شنبه تا پنجشنبه حوالی ساعت 22 از شبکه افق سیما پخش می‌شود.