برنامه فرامتن با موضوعات فرهنگی و اجتماعی روز شنبه از شبکه افق پخش شد.
در بخش خبرهای خوب ۲۴ ساعت گذشته در ایران، به این خبرها پرداخته شد: احداث ٢٩ مدرسه در مناطق محروم در قزوین از سوی بنیاد برکت، صدور پروانه بهرهبرداری ۱۵۳ واحد تولیدی در آذربایجان شرقی، افتتاح فرودگاه سقز با انجام یک پرواز رفت و برگشت، بهرهمندی ۸۹۲ بیمار خاص از خدمات ویژه بیمه سلامت در زنجان.
در بخش میز فرهنگ و هنر به موضوع کتاب من عروسک گلهانم با حضور مهناز فتاحی، نویسنده این کتاب پرداخته شد.
وی گفت: تخیل در نگارش کتابهای کودکان و نوجوانان خیلی تاثیر دارد و به همین دلیل من تلاش کردم این کتاب را از زبان عروسک گلهان بنویسم عروسکی که هرگز به دستش نرسیده و پدرش آن را روی کشتی برایش ساخته بود، و از زبان خود کشتی که با گلهان صحبت میکند، این مساله باعث شده که این کتاب و این داستان فضای صمیمی و پر از خلاقیت داشته باشد.
این قبیل کتابها که درباره جنگ است، واکسن هستند و بچه ها را قوی میکنند و بچهها یاد میگیرند که جنگ چه سختیهایی دارد و در این سختی چه دردهای مشترکی با هم داریم. امید پویایی و زندگی در عین رنج و سختی در این کتاب به کودکان آموزش داده میشود.
در بخش بعدی این برنامه به موضوع بحران کمآبی در بلوچستان با حضور مهدی فصیحی هرندی، پژوهشگر حکمرانی، سیاستگذاری و دیپلماسی آب به عنوان مهمان برنامه پرداخته شد.
وی گفت: در سیستان بارندگی ۱۰۰ میلیمتر در سال است و بلوچستان عددها دو برابر است. رفتار مدیریت آب در بلوچستان متفاوت از سیستان است.
فصیحی افزود: ما یک مفهوم کمآبی و مفهوم دیگری به نام کمیابی داریم. سرزمین ایران کم آب است و متناظر با همین دانش، مدیریت منابع آب و یا حکمرانی داشتیم. اما کمیابی آب اتفاق بشرساخت و وابسته به رفتارهای مدیریت آب یا حمکرانی است. بنابراین بلوچستان دچار کمیابی آب شده است. همانطور که سیستان دچار کمیابی آب شده است و آن به دلیل این بود که افغانستان در بالادست روی رودخانه هیرمند سدهایی ساخته و از ورود آب به سیستان شده است. در تمام ۲۶ شهرستان بلوچستان حتی در مساله آب شرب به معنای واقعی دچار بحران هستیم.
وی خاطرنشان کرد: شاخص آبرسانی شرب متفاوت از آبرسانی کشاورزی و صنعت است شاخص اینجا این نیست که چند متر مکعب اب رساندهایم شاخص این است که چقدر آب پایدار است، عدالت مقیاس را چطور رعایت کردهاند. رویکرد توسعه در بلوچستان یک مدل کپی شده از متوسط بقیه کشور بوده است.
این پژوهسگر تاکید کرد: استان سیستان و بلوچستان نزدیک به ۱۸ میلیون هکتار مساحت دارد ، اگر میزان بارندگی که در سال اتفاق میافتد را جمع کنیم، نزدیک حداقل ۲۰ میلیارد مترمکعب روان آب داریم که در مدت کوتاهی اتفاق میافتد و هدر میرود.
این روانآب را میتوان به وسیله طرحهایی که تاخیری و ذخیرهای کوچک پراکنده شده در سطح کل بلوچستان ذخیره کرد. این تنها راه حل آبدار کردن آبخانههایست که نزدیک ۶۰ درصد آن در منطقه ممنوعه است. هیچ راهی غیر از این نداریم. کماکان قبلا هم به صورت سنتی انجام میشد.
وی درباره ابهامات پروژه انتقال آب از دریای عمان گفت: طرح انتقال آب به سه استان شرقی کشور یک سری سوال جواب داده نشده دارد، یکی از سوالات این است که ما امنیت آب شرق کشور را به بخش خصوصی میدهیم؟ هیچ کشوری در جهان نیست که توزیع آب شهری خود را به بخش خصوصی داده است. سوال دیگر درباره قیمت آب و هزینههای آب است. ما به التفاوت آن را کدام بدنه حکمرانی می خواهد پرداخت کند. این قبیل سوالات است که ظاهرا کسی تمایل ندارد به آن جواب بدهد. نکته دیگه مصرف برق است ، چطور مدیریت می شود؟
فصیحی خاطرنشان کرد: به طور کلی این قبیل استئصال آب و آبرسانی یا همان آب استراتژیک برای مواقع بسیار بحرانی است. وقتی ما در بلوچستان ۲۰ میلیارد روان آب داریم و مصرف آب شرب کل مردم استان ۳۳۰ میلیون متر مکعب است و در واقع به یک بیستم آن نمیرسد. بنابراین راهحل این است سازههای روان آب در کل استان پراکنده شود. نیاز حداقلی به خطوط انتقال آب دارد، به صورت ثقلی امکان انتقال آب وجود دارد و ما میتوانیم آب مجتمع های روستایی را به همین طریق تامین کنیم،این آب پایدار است و به هزینه چندان زیادی ندارد همینطور نیازی به پمپاژ آب هم ندارد.