در بخش خبرهای خوب و امیدبخش این برنامه به خبرهایی از جمله تلاش جهادی برای پایدارسازی شبکه برق در زابل، احیای 24 واحد صنعتی در بروجرد، بهرهبرداری از کارگاه بزرگ خیاطی در روستای بنهکان میناب، ارائه 13 هزار خدمت پزشکی و دندانپزشکی رایگان در مناطق محروم دزفول و... پرداخته شد.
در بخش بعدی این برنامه به موضوع ذخایر معدن پرداخته شد. مهمان این بخش از برنامه محمدحسین پیروی، مدیر اندیشکده راهبردی معادن ایران بود.
پیروی درباره اینکه چرا معدن اثری در اقتصاد کشور ندارد گفت: بیشترین تمرکز کشور و حاکمیت بر نفت و مشتقات آن است. اقتصاد مدرن در 100 سال گذشته به این صنعت به شدت آسیب زده و به قولی هر بار که صحبتی درباره توسعه این بخش شده، ناخواسته مقایسه های بین این بخش و بخش درآمدهای سرشار نفتی شده است و مورد توجه سیاست گزاران نشده است.
وی در ادامه گفت: دید نفت زده ما باعث شده است که به این ذخایر به درستی پرداخته نشود. تفاوت و نکته مهمی که در فضای نفت و معدن وجود دارد این است که میزان سرمایه گذاری و توجه به معدن باید بیشتر شود. این صنعت نیازمند سرمایه گذاری وسیع است و فرآینده های استخراج آن پیچیدهتر است.
پیروی خاطرنشان کرد: مساله ای که ما به دنبال آن هستیم این است که اکتشاف معادن وسیع تر شود چرا که ظریفتی که از نظر زمین شناسی در کشور وجود دارد بسیار زیاد است . ما میتوانیم با توجه به تنوع محصولات، ارزش افزوده هایی ایجاد کنیم که هم کشور بهتر اداره شود و هم وضع اقتصادی مردم بهبود یابد.
وی با اشاره به ناقص بودن فعالیت های اکتشافی در کشور گفت: تقریبا مساحت زیادی از کشور را بررسی نکرده ایم تمام ذخایری که در حال حاضر وجود دارد؛ به 6 دهه پیش برمی گردد. ما نیازمند فعالیت های اکتشافی نظامند و عمیق هستیم که با توجه به ریسک بالا باید توسط حاکمیت و دولت انجام شود. این مساله در حوزه فولاد هم وجود دارد؛ ذخایر جدید سنگ آهن را کشف نکرده ایم و شاید تا 10 -15 سال آینده در تامین سنگ آهن به مشکل بربخوریم.
در بخش دیگری از گفت و گو مهدی حمیدی ، مدیر کل دفتر بهرهبرداری معادن وزارت صمت مهمان تلفنی برنامه بود.
وی درباره علت کشف نکردن 80 درصد مساحت کشور گفت: کار معدن کار پرریسک و سرمایه گذاری در حوزه معدن بسیار ریسکی است. البته ریسکپذیری معدن را با اکتشافات تکمیلی می توانیم کاهش بدهیم. اصولا مواد معدنی به سه دسته تقسیم می شود: مواد معدنی پر عیار، متوسط عیار و کم عیار. استخراج از معادن پرعیار باتوجه به رخ نمون ها و برآمدگی و مختصاتی که داشته اند؛ نحوه استخراج آن ها به سادگی صورت میگرفته و نیازی به ورود به عمق نبوده است.
وی درباره وجود خام فروشی در حوزه معدن گفت: در سال 1401 کم تر از 1 درصد تولید مواد معدنی خام فروشی بوده که بیشتر در مواد معدنی ساختمانی مانند گچ و آهک بوده است.
مدیر اندیشکده راهبردی معادن درباره خرید و فروش مجوز معدن گفت: چون معادن انفال حاکمیت است و دولت در این زمینه اکستشافاتی انجام نداده است بنابراین از این انفال هیچ اطلاعی ندارد. دولت اکتشاف معدن را به بخش خصوصی واگذار کرده است و چون دولت در این موضوع بی اطلاع است؛ بخش خصوصی اکتشافی انجام می دهدو خود اظهاری می کند که من یک اکتشافی با این شرایط و ویژگی ها کردم و برای دریافت پروانه اکتشاف و بهرهبرداری اقدام میکند.
علاوه براین به علت نبود نظارت بر این معادن کوچک مقیاس، این افراد مجوزهای خود را به افرادی که به دنبال این کار هستند می فروشند . غافل از اینکه که گاهی این اظهارات هیچ مبنای درستی ندارد و دروغ است .
وی با اشاره به انتقاد برخی درباره تقابل استخراج معدن و محیط زیست، گفت: تقابل با محیط زیست و اقتصاد توامان است. باید تعادلی بین محیط زیست و استخراج معدن ایجاد کرد. خیلی از کشورهایی که به موضوع محیط زیست اهمیت میدهند، معادن زیادی دارند و حتی فولاد دارند. باید ببینیم آنها چطور عمل کردند و ما هم مانند آنها عمل کنیم تا به محیط زیست آسیبی وارد نشود و اقتصاد ما رونق بگیرد.
در میز فرهنگ و هنر برنامه فرامتن به «کتاب امر به معروف و نهی از منکر در اندیشه مقام معظم رهبری» پرداخته شد. مهمان این بخش از برنامه سعید صفایی، دبیر مجمع ملی فعالان امر به معروف و نهی از منکر بود.
وی درباره علت نگارش و گردآوری این کتاب گفت: فاصله بین مطلوب حقیقت و جایگاه امر به معروف و وضعیتی که الان وجود دارد. آیا برای اداره اجتماع و ساز و کار و کنش و رفتار اجتماعی اصول و مبانی داریم؟ در مبانی فقهی عنصر امر به معروف و نهی از منکر برای ساماندهی کنش و تعامل اجتماعیست و به همین دلیل رهبری اشاره ای دارند که اگر معنای صحیح و حقیقت دقیق امر به معروف و نهی از منکر برای احاد مردم تبیین شود شیرین ترین و نوترین شیوه تعامل است.
صفایی ادامه داد: اخیرا در جهان برای ساز وکارهای اداره اجتماع به سراغ ساز و کار های کنترل رسمی اجتماع نمیروند و به دنبال ایجاد ساز و کارهای غیر رسمی هستند که مردم در آن ها نقش آفرین باشند.