در بخش نخست، حجت‌الاسلام والمسلمین محمد حسین پورثانی - معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش در استودیوی جهان آرا حضور یافت.
او با اشاره به سابقه فعالیت معاونت پرورشی در مدارس ایران و احیای آن در دهه 80 اظهار کرد: 18 سال از احیای این معاونت می‌گذرد و رهبری هم در این زمینه تاکیدات فراوانی داشته و عدم رضایت خود را از وضعیت پرورشی در مدارس اعلام می‌کنند.
پورثانی افزود: امروز هم ایشان فرمودند درست که معلمان دیگر باید کار تربیتی و پرورشی هم انجام بدهند، ولی با این حرف کار اشتباهی کردند و معاونت پرورشی را منحل کردند.
نگاه متفاوت سند تحول آموزش و پرورش به مسئله «تربیت»
معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش با بیان اینکه این معاونت یکی از اساسی‌ترین بخش‌ها در دولت سیزدهم به شمار می‌رود گفت: در سند تحول نظام آموزش و پرورش، کلمه‌ای به نام آموزش یا پرورش وجود ندارد و همه واژه‌ها به تربیت تغییر کرده‌اند البته با افق سند، فاصله داریم.
آیا تنوع مدارس با عدالت آموزشی سازگار است؟
او ادامه داد: عدالت آموزشی با تنوع مدارس سازگار نیست به همین دلیل ماده واحده‌ای در شورای عالی انقلاب فرهنگی در دست بررسی است که با تصویب آن، شاهد کاهش تنوع مدارس خواهیم بود.
پورثانی تصریح کرد: نمی‌توان به صورت صفر و صدی به مسئله نگاه کرد چون مدارسی دولتی داریم که از بهترین مدارس غیر دولتی بهتر هستند.
نیمی از مدارس ایران مربی پرورشی ندارند
معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش گفت: در ساختمان فرسوده می‌توان درس خواند، محتوا هم اگر کامل نبود باز هم می‌شود ادامه دارد ولی با یک مربی ناتوان، هیچ کار مثبتی در حوزه تربیتی به نتیجه نمی‌رسد.
او با بیان اینکه در سال‌های اخیر، مربی پرورشی در آموزش و پرورش جذب نشده چون آن را یک امر مستحبی و با اولویت دوم تلقی می‌کردند عنوان کرد: بعد از 15 سال آزمون جذب مربیان پرورشی برگزار می‌شود در حالیکه نیمی از مدارس ما فاقد مربی پرورشی هستند.
جذب 300 هزار معلم بدون یک روز آموزش تخصصی
پورثانی خاطرنشان کرد: در سال‌هایی، 300 هزار نفر جذب آموزش و پرورش شده‌اند که فاقد یک روز آموزش تخصصی بوده‌اند و از مسیر اصلی وارد این وزارتخانه نشده‌اند.
او افزود: کانون ارزیابی مربیان پرورشی تشکیل شده تا نیروهای توانمند، وارد عرصه فعالیت شوند چون عقیده داریم صندلی خالی بماند، بهتر از این است که نیروی غیر توانمند وارد مدارس شود.
ساز و کار نظام ارزیابی معلمان چگونه است؟
معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش افزود: در نظام ارزشیابی، نسبت به فعالیت معلمان امتیازات ویژه‌ای داده می‌شود و در کنار کارنامه ارزیابی همکارانی که فعالیت تربیتی دارند، همه مسائل مورد توجه قرار می‌گیرند.
او گفت: معلمان و مدیرانی که از اردوهای آموزشی در کنار تدریس استفاده می‌کنند، امتیاز بیشتری در این ارزیابی‌ها خواهند داشت و اصولا همکارانی که کار تربیتی دارند، رتبه بالاتری هم کسب می‌کنند.
به گفته پورثانی، ورود شاخص‌های تربیتی و پرورشی به این نظام ارزیابی، از امسال شروع شده است.
در ادامه گزیده‌ای از بیانات رهبر معظم انقلاب در جمع فرهنگیان و معلمان در سال 1396 پخش شد و سپس علی فرهادی - سخنگو و معاون برنامه‌ریزی و توسعه منابع وزارت آموزش و پرورش – در استودیو حضور یافت.
کمبود 203 هزار معلم چگونه جبران می‌شود؟
او در گفت‌وگو با باقری مجری جهان آرا اظهار کرد: مهر سال گذشته اعلام شد که آموزش و پرورش، با کمبود 203 هزار معلم رو به روست ولی طبق سند تحول، دو روش برای تامین معلم وجود دارد که یکی دانشگاه فرهنگیان است و دیگری دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی؛ راه سوم هم که اضطراری است استخدام از طریق آزمون و بر اساس ماده 28 اساسنامه دانشگاه فرهنگیان است.
فرهادی افزود: کمبود معلم در سال‌های اخیر به این دلیل است در سال‌های 92 تا 97 شاهد به تعطیلی کشاندن دانشگاه فرهنگیان بودیم.
سخنگوی وزارت آموزش و پرورش خاطرنشان کرد: 112 هزار نفر از معلمان شاغل در سال گذشته، از طریق اضافه تدریس به جبران کمبود معلم کمک کردند ضمن اینکه با حمایت کم نظیر دولت، در سال 1403 بیش از 105 هزار ردیف استخدامی برای آموزش و پرورش ایجاد شده که 32 هزار نفر از طریق دانشگاه فرهنگیان و بقیه از طریق آزمون جذب خواهند شد
چرا معلمان حاضر به اضافه تدریس نیستند؟
او ادامه داد: معلمان 24 ساعت در هفته موظف به تدریس هستند که می‌توان از آنها خواست به همان اندازه یا کمتر تدریس اضافه داشته باشند ولی از هر 10 معلم فقط دو نفر حاضر به این کار هستند که دلیل اصلی آن انگیزه پایین مالی است.
فرهادی گفت: سال‌ها بود کسی به نرخ حق التدریس توجه نکرده بود و مقدار آن هم به ازای هر ساعت 40 تا 50 هزار تومان است.
راهکار دولت برای افزایش دریافتی معلمان
سخنگوی وزارت آموزش و پرورش با بیان اینکه در طرح رتبه‌بندی، میانگین احکام معلمان بین سایر دستگاه‌ها متوسط به بالاست افزود: حذف کسورات قانونی، موجب می‌شود گاهی مبلغ دریافتی معلمان کمتر از حکم کارگزینی‌شان باشد بنابراین به دنبال ایجاد اشتغال مثبت هستیم یعنی در شرایط کمبود، از معلمان باتجربه استفاده کنیم البته به شرطی که رقم کافی برای اضافه کار در نظر گرفته شود که این مهم در دستور کار قرار دارد.
استاندارد تعداد دانش‌آموز در هر کلاس چقدر است؟
او تصریح کرد: هر جا توانسته‌ایم، تراکم کلاس‌ها را کاهش داده‌ایم ولی گاهی به خاطر کمبود فضای آموزشی و نیروی انسانی است.
فرهادی با بیان اینکه تامین همه فضای آموزشی بر عهده آموزش و پرورش نیست گفت: نسبت تعداد دانش‌آموز به معلم در برخی استان‌ها از تهران کمتر است.
پاسخ به ابهامات رتبه‌بندی معلمان بازنشسته
سخنگوی وزارت آموزش و پرورش ادامه داد: نظام رتبه‌بندی معلمان از اسفند 1401 عملیاتی شده ولی در قانون، زمان اجرای آن 31 شهریور 1400 است که بازنشستگان را هم شامل می‌شود.
او افزود: بیش از 900 هزار معلم طی 4 ماه رتبه‌بندی و احکام آنها هم صادر شده است؛ این موضوع برای سال 1401 به اتمام رسیده و حکم بازنشستگی معلمان بر اساس رتبه‌بندی تعلق گرفته که معوقات آنها هم پرداخت شده است.
به گفته فرهادی، بخشی از معلمان بازنشسته، تنها یک روز از طرح رتبه‌بندی به آنها تعلق می‌گرفت که احکام آنها هم صادر شده ولی آن دسته از بازنشستگان که به رتبه خود اعتراض داشتند، هم طی سال جاری تعیین تکلیف خواهند شد.
آیا کتاب‌های درسی قدیم بهتر بودند؟
او اضافه کرد: برخی والدین عقیده دارند حجم کتاب‌های دوران تحصیل آنها بیشتر و به همین دلیل بهتر هم بوده است، ولی این مسئله الزاما چیز خوبی نیست چون کودکان باید کودکی کنند نه اینکه با حجم وسیع اطلاعات و محتوا بمباران شوند.
فرهادی گفت: کارشناسان آموزشی وزارت آموزش و پرورش به دقت همه مسائل آموزشی و تربیتی را مد نظر دارند و تغییرات کتب درسی را بر همین مبنا انجام می‌دهند.