در این برنامه، دکتر ابراهیم متقی - عضو هیئت علمی دانشگاه تهران – به عنوان کارشناس حضور داشت؛ او در گفتوگو با محمدرضا باقری مجری جهان آرا اظهار کرد: بازی اسرائیلیها در شرایط فعلی، به سوسیس برشته مشهور است، یعنی کنشی که اجرا و سپس تکرار میشود و هدف، به کار گرفتن ساز و کاری است که همه سوسیس و دور و بر آن پخته شود، این مسئله در قالب غلبه تاکتیکی بر ایران ظهور کرده بود، یعنی زمانی که بتواند ضرباتی را بزند و ایران به محاسبه هزینه و فایده کند و اراده خود را از دست بدهد.
متقی افزود: راهبرد رژیم صهیونیستی توسعه درگیری و تاکتیک آنها کنش عملیاتی برای توسعه بحران و زدن ضربات پی در پی اما محدود بود تا اراده کنش متقابل را از ایران بگیرد.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران با بیان اینکه در این بین، راهبرد ایران این بوده که با رویکرد آخرتگرا به مسئله بنگرد خاطرنشان کرد: به همین دلیل به محاسبه هزینه و فایده نپرداخت و بر اساس اصول خود یعنی تهدید در برابر تهدید عمل میکند.
حمله اسرائیل به کنسولگری ایران از نظر تجربه تاریخی هم اشتباه بود
او ادامه داد: حمله به کنسولگری و مرکز دیپلماتیک یک کشور، شاید از سوی کشوری دارای قدرت جهانی در برابر کشوری که آمادگی لازم برای پاسخ ندارد، شاید راهگشا باشد، مثل همان کاری که آمریکا در قبال سودان انجام داد یا حمله به مرکز دیپلماتیک چین در بوسنی.
متقی تصریح کرد: در محیط بحران هرگاه در وضعیت عقبنشینی تاکتیکی قرار بگیریم، این مسئله ماهیتی دومینویی پیدا میکند به این معنا که طرف دارای ابتکار عمل، از ساز و کارهای پر شدتتری استفاده میکند.
به گفته او، اسرائیلیها گمان میکردند در فضای ایجاد شده بعد از جنگ غزه، میتوانند همان الگوی رفتاری را در قبال ایران هم بکار بگیرند.
راز لبخند سردار حاجیزاده در نماز عید فطر
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران خاطرنشان کرد: چهره سردار حاجیزاده بعد از بیان تنبیه صهیونیستها توسط رهبر معظم انقلاب، معنای خاصی داشت؛ حاجیزاده لبخندی حاکی از رضایت و آمادگی برای واکنش در زمان مقرر بود و همان جا بود که آمریکا و کشورهای منطقهای دریافتند موضوع جدی است.
چالش بزرگ راهبردی آمریکا بعد از عملیات وعده صادق
او با بیان اینکه بعد از عملیات وعده صادق، آمریکا به این فکر افتاد که تا کی باید سپر دفاع از رژیم صهیونیستی در قبال اعمال هیستریک و اقدامات ماجراجویانه و غیر مسئولانه باشد گفت: این مسئله از سوی برخی نظریهپردازان غربی مطرح شد و این موضوع به چالش کشیده شد که راهبرد حمایت بی چون و چرا از اسرائیل تا کی ادامه خواهد داشت.
بررسی عملیات وعده صادق در چارچوب معادله قدرت – بازدارندگی
متقی افزود: تولید قدرت در فضای بحران و تهدید، به تنهایی معنا پیدا نمیکند چون عملیات و محیط عملیاتی، قدرت را در وضعیت فرسایش قرار میدهد و زمانی میتوان جلوی آن را گرفت که کنش تاکتیکی داشته باشیم و وارد استراتژی اقدام شویم.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران گفت: ایران به گونهای اجتنابناپذیر وارد راهبرد اقدام شد، راهبردی که باید آن را در پیش میگرفت.
در شرایط بحران، راهبرد اقدام ایمنیآفرین است نه صبر استراتژیک
او با بیان اینکه مازاد قدرت اسرائیل همراه با آمریکا، بیشتر از ایران است خاطرنشان کرد: به همین دلیل کارشناسان غربی معتقد بودند اگر ایران به اسرائیل واکنش نشان ندهد، ایمنی بیشتری خواهد داشت در حالیکه ایمنی در شرایط بحران، در راهبرد اقدام فراهم میشود.
متقی ادامه داد: نخستین نتیجه عملیات وعده صادق این بود که ایران قابلیتهای خود را در فضای منازعه منطقهای و نه جنگ منطقهای، تاکتیک ابابیلی را در پیش گرفت ولی صهیونیستها تاکتیک نقطهزنی محدود را انتخاب کردند که هر کدام برای طرفین، دارای ارزشهایی بود.
فایده شروع عملیات با پهپادهای کم سرعت چه بود؟
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران بیان کرد: برخی میگویند آیا شروع عملیات وعده صادق با پهپادهایی که سرعت پایینی داشتند ضرورت داشت یا نه؛ در پاسخ باید گفت این امر قابل پیشبینی بود که بسیاری از این پهپادها رهگیری شوند ولی مسئله این است که ماهیت اقدام ایران، اثر روانی خود را در ذهنیت صهیونیستها و حامیان آنها بر جای گذاشت.
2 پیام مهم عملیات وعده صادق با نگاهی به گزارش اخیر BBC
او گفت: ماکس وبر عقیده داشت کنشها یا عقلانی هستند که بر اساس محاسبه محیطی صورت میگیرند یا احساسی و غریزی؛ وقتی کسری ناجی گزارش میدهد که رژیم صهیونیستی پاسخ متقابلی به ایران نخواهد داشت این پیام را داشت که ایران، از ابزار لازم برای کنشگری در مقابل اسرائیل برخوردار است.
متقی تصریح کرد: برای اولین بار در تاریخ منازعات غرب آسیا، رژیم صهیونیستی تحت تاثیر ارادهای تاکتیکی قرار میگیرد که میتواند اقدام متقابل انجام دهد، ضمن اینکه عملیات وعده صادق حاکی از این بود که ایران اراده لازم برای این کار را هم دارد.
نیازمند تعاملات رسانهای بیشتری برای مخاطبان عرب هستیم
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران با بیان اینکه رسانههای ما برای مخاطبان دنیای عرب، عملکرد نسبتا ضعیفی دارند خاطرنشان کرد: بنابراین باید تعامل بیشتری را رسانههای عربزبان برقرار کنیم تا در چنین مواقعی، به تبیین فضای تاکتیکی بپردازیم.
به گفته او، قابلیتهای تاکتیکی ما از ظرفیتهای روایتسازیمان بزرگتر است در حالیکه روایت، نقطه تعالی فضای مبتنی بر کنش تاکتیکی است.
عملیات وعده صادق؛ واکنشی قانونی بر اساس منطق نبرد
متقی افزود: ایران هیچ وقت راهبرد تهاجمی نداشته بلکه رویکردی کاملا تدافعی در پیش گرفته و اقدام ایران هم مبتنی بر ماده دو منشور ملل متحد یعنی اقدام متقابل و انتقامی بوده است.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران تاکید کرد: در عین حال ایران به هیچ وجه مناطق جمعیتی، اقتصادی و صنعتی را هدف نگرفت و بر اساس منطق درست جنگی عمل کرد.
جنگ بالاخره تمام و نتانیاهو با تجدیدنظر جامعه صهیونیستی مواجه میشود
او با بیان اینکه نتانیاهو از پشتوانه ساختاری برخوردار است و در عین حال، فضای رقابتهای سیاسی در اراضی اشغالی، در قالب شرایطی اجتماعی شکل میگیرد گفت: ولی اگر فضا امنیتی شود و کابینه جنگی شکل بگیرد، ساخت اجتماعی وارد فاز همبستگی میشود.
متقی ادامه داد: نتانیاهو از این منظر که از محیط امنیتی شده بهره زیادی میبرد، قدرت دارد ولی اسرائیل به هیچ وجه اقدام متقابل در ارتباط با طوفان الاقصی انجام نمیدهد یعنی از نظر شدت و زمان عملیات که باید متوازن باشد.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران افزود: تا زمانی که جنگ رژیم صهیونیستی علیه بازیگران جبهه مقاومت و مردم فلسطین و قدرتهای منطقهای، ادامه داشته باشد، جامعه کنشی جدی علیه نتانیاهو نخواهد داشت ولی جنگ بالاخره پایان مییابد.
آیا نتانیاهو به سرنوشت اسحاق رابین دچار میشود؟
او با بیان اینکه در دوران بعد از جنگ، نتانیاهو به هیچ وجه جایگاه سیاسی و اجتماعی در فلسطین اشغالی نخواهد داشت گفت: حدس من این است که آنچه گریبان اسحاق رابین را گرفت، در انتظار نتانیاهو هم باشد.
متقی تصریح کرد: او با سیاستهایش ضریب امنیتی اسرائیل را کاهش داد و علیه شهروندان خشونت به خرج داد ضمن اینکه حس انتقام را در فلسطین نسبت به سیاستهای تهاجمی مبتنی بر نسلکشی اسرائیل بازتولید کرد.
همه آنچه شد تا اعتبار اسرائیل فرو بریزد
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران گفت: بعد از بحث ایجاد رابطه کشورهای عربی با اسرائیل، این رژیم سیاست موازنه تهدید را در پیش گرفت به این معنا که به کشورهای عربی گفتند دشمن شما ایران است و ما هم متحد شما؛ در این فضای تهدید مشترک، شرایط خاصی ایجاد شد تا فضای مذاکرات عادیسازی، شکل بگیرد.
او با تاکید بر اینکه بعد از جنگ غزه و عملیات وعده صادق، اسرائیل مجبور شد سفارتخانههایش را در کشورهای منطقه ببندد عنوان کرد: موشکهای ایران در این بحران به سمت کشورهای عربی نشانهگیری نشدند و آنها هم اعلام کردند به اسرائیل و آمریکا اجازه نمیدهند از خاک و آسمانشان برای حمله به ایران استفاده کنند.
به گفته متقی، همهی اینها کاهش اعتبار رژیم صهیونیستی به عنوان بازیگری که سالها تلاش کرد از طریق ارعاب و حمایتهای آمریکا، برای خودش اعتبار بخرد.