جریمه‌های دیرکرد تسهیلات بانکی کجا می‌رود؟

برنامه فرامتن با موضوعات فرهنگی و اجتماعی روز یکشنبه از شبکه افق پخش شد. در بخش خبرهای خوب و امیدبخش به خبرهای خوب 24 ساعت گذشته در میهن اسلامی ایران پرداخته شد که از جمله آن‌ها می‌توان به این خبرها اشاره کرد: تحویل 586 میلیارد تومان تجهیزات پزشکی به مراکز درمانی، نجات یک دختر 13 ساله با انجام یک عمل پیچیده جراحی مغزی برای نخستی بار در ایران، 73 مدرسه تا مهرماه به شهرستان های استان تهران اضافه می شود، ایجاد 3 هزار فرصت شغلی جدید در سمنان با راه اندازی مجدد 127 واحد تولیدی راکد.

در بخش میز هنر و فرهنگ سهیلا سرگزی، فعال فرهنگی و اجتماعی سیستان و بلوچستان و هسر شهید حاج حسین کیخواه مهمان برنامه بود.

وی گفت: پس از شهادت همسرم، فعالیت های اجتماعی را افزایش دادم . دو سال قبل توانستیم موسسه یادگاران شهدا را که موسسه خودجوش فرهنگی است، تاسیس کنیم. این موسسه متشکل از همسران شهدا و خانواده های معظم شاهد است.

در این موسسه فعالیت های فرهنگی انجام می دهیم. در دو سال متوالی توانستیم یادواره مثل پدر را در سالروز شهادت حاج قاسم سلیمانی رقم بزنیم. همچنین بزرگترین گروه سرود متشکل از فرزندان شهدا را ایجاد کردیم و چهارشنبه های امام رضایی با پخت نذورات داریم که بین کودکان کار و حواشی استان سیستان و بلوچستان توزیع می‌شود.

سرگزی افزود: تشکل های مختلفی در قالب هیات ها ، موسسات و در قالب کارآفرینی های شخصی و کارگاه های کوچک در استان وجود دارد که در جهت فرهنگی و محرومیت زدایی به خوبی در حال اشتغال و فعالیت هستند.

بخش بعدی برنامه به موضوع بانکداری اسلامی اختصاص داشت و حسین میثمی، دبیر و سخنگوی شورای فقهی بانک مرکزی به عنوان مهمان برنامه در این باره گفت و گو کرد.

وی گفت: بانکداری اسلامی الگوی ایده آلی است که ما در بانکداریمان به دنبال آن هستیم اما چیزی که در عمل اجرا شده و در سال 1362 تصویب شد، قانون عملیات بانکی بدون ربا است؛ یعنی شبکه عملیات بانکی ما بدون ربا اجرا می شود اما در مسیر ما به سمت الگوی بانکداری اسلامی قرار داریم.

سخنگوی شورای فقهی بانک مرکزی درباره بالا بودن نرخ سود بانک ها گفت: نرخ سود متناسب با تورم آن کشور تعیین می شود، وقتی نرخ تورم بالا می رود متناسب با آن نرخ سود بانکی هم تعیین می شود. در میانگین بلند مدت ما تورم بالا داریم بنابراین نرخ درصد سود بانکیمان هم باید متناسب با آن افزایش یابد. منطق این مساله این است که در بانکداری بدون ربا، نرخ سود ناشی از فعالیت های اقتصادی واقعی باشد.

 وی درباره شرعی بودن گرفتن جریمه دیرکرد در بانک ها گفت: این مساله در نظام بانکی ما بر اساس نظر شورای نگهبان انجام می شود. اما در طرح بانکداری مجلس تلاش هایی دارد صورت می گیرد در این جهت که ما در این زمینه هم به یک تدابیر و روش ها برسیم که نسبت به قالب وجه التزام قوی تر و بهتر است.

میثمی افزود: یکی از موضوعات مهمی که در شورای فقهی و بانک مرکزی پیگیری شده است، تبدیل کارمزد به مزد کار در تسهیلات قرض الحسنه است. قبلا رویه به این شکل بود که این کارمزد را مشتری یکبار در قسط اول ، سپس در قسط سیزدهم و در قسط بیست و پنجم به همین شکل باید پرداخت می کرد.

این مساله در شورای فقهی و بانک مرکزی پیگری شد و مصوب شده که کارمزد به صورت مزدکار دریافت شود. یعنی اینکه یک مرتبه در ابتدای تسهیلات یک عدد ثابتی بابت دریافت خدمات اعتبارسنجی مثلا پانصدهزار تومان بعلاوه یک مبلغ ثابتی مثلا 3.5 درصد و دیگر در سال آینده روی مانده بدهی، مشتری هیچ عددی را مشاهده نمی کند. تقریبا در عمده مبالغ کل عدد پرداخت مشتری ها حداقل 2 تا 3 درصد کم میشود. این امر مصوب شده است و در شرف ابلاغ است و برای شروع در بانک های قرض الحسنه به صورت آزمایشی انجام خواهد گرفت. این یکی از اقدامات شورای فقهی بانک مرکزی و بانک مرکزی جهت دفاع از حقوق سپرده‌گذاران است.

وی خاطر نشان کرد: کسی که قبل از ابلاغ این مصوبه وام گرفته، به احتمال خیلی زیاد بر اساس چارچوب قبل بانک عمل می کند اما افرادی که  بعد از مصوبه وام می گیرند، بر وام آنها اعمال می‌شود.

دبیر و سخنگوی شورای فقهی بانک مرکزی درباره خلق پول و نتایج آن گفت: خلق پول یکی از پدیده های مهم در صنعت بانکداری است و تمام کشورهایی که بانکداری دارند، سطحی از خلق پول در آن ها صورت می گیرد. این خلق پول از دو مسیر بوجود می آید، یکی خلق پول بیرونی که از مسیر بانک مرکزی صورت می گیرد همان چاپ پول است و پول پرقدرت گفته می شود. این پول وارد شبکه بانکی می شود و مشتری از مسیر خلق پول درونی شبکه بانکی، تسهیلات می گیرد به حساب او واریز می شود. مقداری از آن پول سپرده می شود و به همین شکل این چرخش انجام می گیرد. این روند اصطلاحا یک ضریب فزاینده نامیده می شود و قدرت پول زایی که در بانکهاست.

وی تاکید کرد: نکته کلیدی این است که خلق پول مثل یک چاقو است اگر درست از آن استفاده شود در مسیر اقتصاد واقعی قرار بگیرد. می تواند مفید باشد و به خدمت اقتصاد کشور در بیاید.  اما اگر در مسیر غیرمنضبط قرار بگیرد نتیجتا تورم ایجاد می شود.

بنابراین در بانکداری بدون ربا تمام سپرده هایی که دریافت می شود باید در راستای عقود اسامی تخصیص داده شود، عقود اسلامی مرابحه مثل جعالهف مرابحه و غیرهم. بنابراین برای اینکه مساله شرعی آن درست شود و در راستای اقتصاد حقیقی قرار بگیرد باید فرد یکه تسهیلات می گیرد در مسیر درست ازآن استفاده کند مثلا اگر خرید کالا باشد، کالایی با آن خریده شود تا در نتیجه باعث پیشرفت اقتصاد شود.

به همین دلیل موضوع خلق پول، پیچیده‌ترین موضوع در کل دانش بانکداری است.  باید به تدریج این خلق پول را هدایت کنیم. هنر بانکداری مرکزی است که خلق پول را منضبط و قاعده مند جلو ببرد تا در مسیر اقتصاد حقیقی قرار بگیرد.

میثمی درباره مجرای مصرف جریمه دیرکرد گفت: در کشورهای دیگر برای امور خیریه استفاده می شود و در بانک های ما جز درآمدهای بانک است.