برنامه فرامتن با موضوعات فرهنگی و اجتماعی روز شنبه از شبکه افق پخش شد.
در بخش اخبار خوب به خبرهای زیر اشاره شد، رسیدن آب آشامیدنی پایدار به بروجن پس از سالها انتظار، بهره‌برداری از پارک ۲۰ هکتاری در شهر سنندج، توزیع ۸۵۰ پنل خورشیدی بین عشایر استان لرستان، افتتاح قطعه نخست آزادراه شهید سلیمانی در استان البرز، بهره‌برداری از کارخانه ۱۱ هزار تنی شیر خشک استان البرز، راه‌اندازی نیروگاه تولید برق در ساوجبلاغ.
در بخش میز فرهنگ و هنر به موضوع تاریخ شفاهی فلسطین با حضور حجت الاسلام هادی شیرازی، مدیر انتشارات خط مقدم پرداخته شد.
وی گفت: کارکرد تاریخ شفاهی این است که پرده‌ای که روی حقایق قصه‌های مقاومت و قصه‌های امروز چه در موضوعات مقاومت چه موضوعات سیاسی و غیره وجود دارد را بردارد و آن را روشن می‌کند.
شیرازی افزود: نگارش در تاریخ شفاهی از یک خبر و گزاره شروع می‌شود، به تحلیل‌هایی که در موضوع وجود دارد، تبدیل می‌شود و سپس پرونده‌ای برای آن باز می‌شود و مصاحبه‌ها انجام می‌شود و تبدیل به متن و سپس کتاب و تولیدات فرهنگی دیگر می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: مساله‌ای به عنوان ضد روایت وجود دارد، در موضوع فلسطین ضد روایت‌های زیادی وجود دارد، مثلا اینکه حماس شروع کننده جنگ علیه رژیم صهیونیستیست. این ضد روایت‌ها را دشمن تولید می‌کند. ما برای شفاف‌سازی چنین روایت‌هایی امروز فعالیت می‌کنیم.
در بخش میز سیاسی و اقتصادی به موضوع آلودگی هوای کلانشهرها با تمرکز بر تهران و با حضور سید امیرفاتح وحدتی ،مسئول دبیرخانه اجرایی سیاست‌های کلی محیط زیست و محمدصادق حسنوند، استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران و رئیس مرکز تحقیقات آلودگی هوا پرداخته شد.
حسنوند گفت: در مبحث آلاینده، ما دو نوع آلاینده داریم، آلاینده‌های که به صورت ذره‌ای هستند و آلاینده‌های که به صورت گازی هستند. در کل کشور و شهر تهران، مخلوطی از ایین دو آِاینده را داریم. ذرات معلق و در فصل سرد آلاینده مسئول است و باعث افزایش آلودگی و کیفیت هوای کشور و تهران را نامطلوب می‌کند، ذرات معلق کمتر از دو و نیم‌میکرومتر هستند در کل دنیا هم مهترین آلودگی که بیشترین بار بیماری را دارد ذرات معلق هستند.
در شهر تهران به استثنای مونوکسید کربن و دی اکسید گوگرد، آلاینده‌های دیگر گازی، اوزون دی اکسید نیتروژن در‌شهر تهران و کل کشور داریم.
وی افزود: به طور متوسط وضعیت که در شهری مثل تهران برای سال میانگین غلظتش ۳۸ میکروگرم بوده که حد سلامتی این ۵ است که این میانگین چیزی حدود۷.۵ تا ۸ برابر حد سلامتی است. در استان خوزستان این عدد ممکن است به ۱۲ تا ۱۳ برابر برسد و جاهای دیگر کمتر است.
این استاد دانشگاه گفت: براساس مطالعاتی که در دانشکده بهداشت و پژوهشکده محیط زیست دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام دادیم، داده‌های ایستگاه‌های پایشی که در کشور وجود دارند را به صورت خام میگیریم و پردازش‌می‌کنیم و گزارش را تهیه می‌کنیم.
براساس داده‌هایی که برای مهم‌ترین آلاینده که پی ام ۲.۵ نام دارد، از سال ۱۳۹۰ تا پایان سال ۱۴۰۱ بررسی کردیم از ۱۳۹۰ تا ۹۷ روند غلظت آلودگی کاهشی بوده، در سال ۹۷ بهترین سال از لحاظ کیفیت هوا بوده، پارامترهای هوا شناسی، بارندگی و ناپایداری خوب در جو علت این کیفیت هوا بوده ، اما از سال ۹۸ تا ۱۴۰۱ رکورد افزایش آلودگی هوا در چهار سال متوالی داشتیم.
نکته مهم و نگران کننده در سال ۱۴۰۱ نسبت به سال ۱۴۰۰ در شهری مثل تهران، ۲۶ درصد آلودگی افزایش پیدا کرده است. در دنیا چین در طی ۴-۵ سال رکورد کاهش آلودگی هوا را زده حدود ۳۰ درصد. این در حالیست که ما ۲۶ درصد رکورد افزایش داشتیم. متاسفانه وضعیت آلودگی هوا برای سال ۱۴۰۲ تا ۱۵ آذر تقریبا شبیه به ۱۴۰۱ است.
مسئول دبیرخانه اجرایی سیاست‌های کلی محیط زیست گفت: شاخص‌های متعددی برای موضوع کارکردی شناسایی کنیم، هم می‌تواند شاخص‌های رصدی و هم شاخص‌های کارکردی باشد. سه مقوله برای حل این مساله باید در نظر گرفت.
مسائل فنی، ارتقاء سوخت، ارتقاء فنی خودرو، مدیریت تقاضای سفر و موضوع معاینه خودرو همه موضوعات فنی هستند. سطح فناوری هم ارتقاء یافته و کاملا ریشه‌یابی شده است. موضوع دوم، موضوعات اجرایی است که انتقال جمعیت، ساختن معبر، ایجاد پارکینگ، چیدمان شهری و غیره.. باید همبستگی بین این‌ها وجود داشته باشد که متاسفانه خیلی رشد خوبی از ابتدا تا الان نداشتیم، سومین موضوع، مدیریتی است. زمانبندی، تخصیص اعتبارات، هماهنگی نیازهای مالی، نیازهای پرسنلی، تجهیزات و اطلاعات کافی تمام این موارد در قالب مدیریتی باید باشد تا بتوانیم تصمیم سازی درستی انجام دهیم.
وی افزود: در این سه موضوع کارها انجام شده اما یکدست و یکپارچه و منسجم نبوده و این تنها مشکلی است که ما احساس می‌کنیم، آلودگی هوا هنوز هم پابرجاست.
این مسئول ادامه داد: موضوعی که وجود دارد این است که یک عزم جدی ملی برای این مهم باید وجود داشته باشد، یعنی همبستگی اجرایی.
وحدتی گفت: موضوع آلودگی هوا، موصوع مهمی است ولی در بستر سیاسی کشور به ات اهمیت دادا نشده است. دستگاه‌ها قوانین را اجرا نمی‌کنند.
رئیس مرکز تحقیقات آلودگی هوا در ادامه گفت: اگر قرار نیست هزینه اقتصادی برای مهار آلودگی بکنیم، باید ۶-۷ برابر مردم و جامعه برای سلامتی خود هزینه کنند. ما هر سال چیزی حدود ۵۰ هزار مرگ در کشور داریم. حدود ۲۳-۲۲ درصد ابتلا به سرطان ریه است که ناشی از آلودگی هواست.