برنامه وارونگی با موضوعات سیاسی و فرهنگی و پاسخگویی به شبهات روز چهارشنبه از شبکه افق پخش شد.
در بخش اول برنامه به اخبار جعلی منتشر شده در 24 ساعت شبانه روز گذشته از سوی رسانههای بیگانه پرداخته شد که از جمله این خبرها میتوان به موارد زیر اشاره کرد: واگذاری مس کرمان به گل گهر سیرجان، کمبود برق، علت تعطیلی ها و فوت محمدرضا بالی لاشک در جریان اعتراضات نوشهر.
در بخش شبهه این برنامه نیز به موضوع مقایسه تفرقه افکنی رسانه های بیگانه با اقداماتی که منجر به انحراف مشروطه شد، با حضور محمدرضا کائینی، پژوهشگر تاریخ معاصر پرداخته شد.
کائینی درباره جریان مشروطه گفت: واقعیت این است که در جریان مشروطه، عناصر مختلف دخیل بودند. در مشروطه یک جریان چند گروه وجود داشت، گروه اول به شدت برایشان دغدغه بود که یک پدیده جدید و نورس با شرع انطباق داشته باشد، اینان مشروعه خواهان هستند مشروطه مشروعه می خواهند همانطور که خودشان نامگذاری کردند. یک جریان مشروطه خواه مسلمان نیز داریم که آنها هم البته از نظر دینی کاملا مسلمان بودند و علمای بزرگی حمایشان می کردند اما بر این اعتقاد بودند که مشروطه ای که برکشیده از یک جامعه اسلامی است، به خودی خود مسلمان خواهد شد و خواهد ماند. خیلی اصرار طبقه اول را نداشتند و گاهی هم دغدغه جماعت اول را به جا نمی دانستند. نمونه این افراد، مرحوم آیت الله سید محمد طباطبایی و برخی از مراجع نجف بودند. این گروه حساسیت شیخ فضل الله نوری را نداشتند .
یک جریان سومی از روشنفکران سکولار تشکیل شد و اینها در بین خودشان هم یکسان نبودند. جریان اول با پایان مشروطه اول یا همان استبداد صغیر و فتح تهران به پایان خودش رسید و علامت آن اعدام و شهادت شیخ فضل الله در میدان توپخانه بود، جریان دوم از متدنین مشروطه خواه هم علما و هم چهره های مثل ستارخان از عرصه بیرون رانده شدن و به رقم همکاری که با مشروطه خواهان سکولار داشتند، در نهایت یا کشته شدند یا منزوی شدند.
وی افزود: طیف سوم که بی اعتنا به تاریخ و پیشینه ایران و مردم ایران بودند، همان ها فاتح مشروطه میشوند و تقریبا دیگر ردی از روحانیت و دغدغهمندان به مشروعهخواهان نیست. در نهایت هم این گروه حکومت را به رضاخان می دهد.
در ادامه برنامه مسعود رضائی، مورخ میهمان گفت و گوی اینترنی بود و درباره دلایل انحراف مشروطه گفت: باید به این نکته توجه داشته باشیم که اولا مردم ایران در آن زمان و حتی این زمان مردم دیندار و مذهبی هستند و ریشه های مذهب در فرهنگ ما خیلی قوی و عمیق است. نکته دوم این است که انگلیس و روس در آن دوران با هم یک رقابتی بر ایران داشتند و هر دو سعی می کردند منافع بیشتری بدست بیاورند. انگلیسی ها به دلیل قدرت و شبکه نفوذی که در داخل ایران در اقشار مختلف ایجاد کرده بودند به دنبال این بودند که ایران را در مسیر خواسته های خودشان قرار بدهند. ایران را منطقه ای به عنوان یک سپر حفاظتی برای آن ها باشد و چشم به سرمایه های آن داشتند.
وی افزود: شیخ فضل الله جزو متقدمین در مساله عدالتخانه بود و بر این مساله به شدت پایبند بود. انگلیسی ها اصلا راغب نبودند که یک جریان اسلامی ناب در ایران روی کار بیاید و یک حرکت سیاسی عمیق را به راه بیندازد و طبیعی است در ادامه راه حرکت ملت ایران در مسیری متناسب با تعالیم و فرهنگ اسلامی خواهد بود. اما متاسفانه انگلیسی ها با استفاده از شبکه نفوذی که به وجود آورده بودند این حرکت را منحرف می کنند و میان علمای اسلامی تفرقه انداختند. بایستی از این مساله عبرت گرفت.
در بخش دیگر گفت و گو، یعقوب توکلی، مورخ درباره غفلت از نفوذ انگلیس در این جریان صحبت کرد: متاسفانه در حافظه تاریخی ما روند سو گیری، ورود، نفوذ و سلطه انگلستان مورد توجه دقیق قرار نگرفته است. واقعیت این است که از دوره قاجار ،نفوذ انگلستان در عرصه های مختلف گسترش پیدا کرد و این نفوذ تبدیل به یک سری زیرساخت های سلطه شد به گونه ای که این ها توانستند هر کسی که در برابر منافع انگلستان خودآگاهی تاریخی داشته و قدرت تصمیم گیری و تاثیرگذاری را داشت را در ایران نابود کنند. شخصیت های سیاسی مثل قائم مقام و امر کبیر و حتی شخصیت های مذهبی که توانستند خودآگاهی تاریخی را در برابر آنها ایجاد کنند.
انگلستان با ایجاد جو سازی سیاسی و ادعاهای مختلف و ایجاد اختلاف های مصنوعی و دروغین وتاریخ سازی های عجیب و غریب و دروغ مربوط به این مساله را از بین بردند .فضای فکر تاریخی در ایران خصوصا فکر تاریخی روشن فکری فضاییست که تعارض بین جریان مدافع وطن وجریان تشیع را دائما ترویج می کند.
رضایی در ادامه گفت و گو درباره دلیل تفرقه افکنی و جدا سازی روحانیت از مردم توسط رسانه های غربی و معاند گفت: دلیل اصلی این مساله در واقع اسلام ستیزی است. غرب درباره اسلام و علی الخصوص تشیع به عنوان یک مذهب استقلال طلب، عزت طلب، ضد بیگانه و ضد سلطه امپریالیستی استکباری تحقیق و تفحص میکند. بنابراین چون روحانیت در واقع پرچمدار اسلامی و هر کسی که اسلام اصیل را دنبال بکند، آنها با تمام کمال تلاش می کنند آن ها را تخریب کنند.
در بخش پایانی گفت و گو با کائینی، پژوهشگر تاریخ معاصر درباره شایعه و اتهام برخی درباره توافق شیخ فضل الله نوری با استبداد گفت: در سندی که در آخرین روزهای حیات شیخ فضل الله نوشته شده است، شیخ تاکید می کند که باید نهادی وجود بوجود بیاید که همچنان به هیچ کس ظلم نشود و رعیت مورد فشار و تطاول قرار نگیرد و به هیچ وجه از اندیشه تهدید قدرت و مشروطیت به مفهوم متعارفش یعنی عدالتخانه به هیچ وجه فاصله نگیرد.